Mecit Akgül / Yazar

Çocukluğumda köyümüzün iki Nanpeji (Ekmek yapan) vardı. İkiside Süryani’ydi, Hanna Gulo ile Atonun kızı Zero. Köylüler hamurlarıyla birlikte çalı çırpılarını götürür, iki kadın bir tandır ekmeklerini pişirir, el emeklerine karşılık bir ekmek alır, gerisini ekmek sahiplerine verirlerdi.

Ne zaman tandırlarından duman çıksa, biz çocuklar tandırın yanı başında belirirdik.

"Çocuklar lütfen tandırdan uzak durun, ekmeklerim tandıra düşer" derlerdi.

Tandıra giren hamur üç şekilde çıkardı En kötü şekli, hamurun, daha hamur halındayken, tandırın tavanından külün üstüne düşmesiydi. Buna Keti derlerdi, ketiler ya sahiplerince alınıp, hayvanlara yedirilirdi, ya da biz çocukların arasında bekleyen köpeklere atılırdı. Çoğu yarı hamur ve küllü olurdu.

İkinci şeklide çıkan hamurun bir bütün olarak tam kıvamına pişen haliydi. Bu ekmeğin en değerli haliydi. Bu ekmeğin birini herhangi birine vermek en büyük sevap sayılırdı.

Mesele eğer birisi büyük bir bela savuşturursa "Annesi mutlaka bir fakire sıcak bir ekmek yedirmektir" derler.

Ekmeğin son çıkan hali, tandırın tavanına yapışıp kalan haliydi. Buna da Kamuşk denilirdi. Kamuşk ekmekten arta kalan sert ince bir kabuk gibiydi. Tavandan koparmak zordu. Yanmadan koparıldığı zaman, kıtır kıtır yenilirdi. Tam biz çocukların dişine göreydi.

Nanpej kadınlar "Gelin çocuklar tam ağzınıza göre ekmek."

Erkek çocuklar hemen öne çıkar paylarını alırlardı. Kızlar birazda nezaket icabı arkada dururdu. O zaman kadınlar onlara şöyle seslenirdi, "Kızlar haydi çekinmeyin, nar gibi kızarmış kamuşkleri, bu sümüklülere mi bırakacaksınız, unutmayın Kamuşk yiyen erkekler yedikleriyle kalırlar fakat kamuşk yiyen kızlar toprak altında bol bol boncuk görürler". Son sözlerle birlikte, kızlar gülüşmeler içinde, ellerini Kamuşklara uzatırlardı. Çok geçmeden tüm çocuklarının dişleri arasına katır kütür sesi yükselirdi.

Nanpej kadınların tandır ateşinden kızaran yüzlerine, çocuklara iyilikte bulunmanın verdiği semavi bir pembelik yayılırdı.

Mecit Akgül