Psikolog Aydın: Çocuklar teknolojiyle ne kadar yoğun vakit geçiriyorsa o kadar beceri kaybı olur

Kontrolsüz ve sınırsız kullanılan teknoloji, özellikle çocuklarda psikolojik, sosyal ve fiziksel açıdan birçok sıkıntıyı beraberinde getiriyor. Teknoloji bağımlığının zararlarına dikkat çeken uzmanlar, ailelere bu konuda önemli uyarılarda bulunuyor.

 

Teknoloji, hızlı bir şekilde bilgiye ulaşmaya imkân vermesi, birçok alana dair sunduğu çözümler ve insanlara zaman kazandırması dolayısıyla iş ve özel hayatımızdaki önemini her geçen gün artırıyor. Ancak teknolojiye yönelik aşırı bağımlılık, her yaş gurubunda görülen bir tehlike olması dolayısıyla çağımızın en büyük sorunlarının başında gelirken, uzun vadede hem psikolojik hem de fiziksel sorunları da beraberinde getiriyor.

 

 

Teknoloji bağımlılığı; bilgisayar, telefon, akıllı cihazlar, tabletler, oyun konsolları ve benzeri dijital aygıtların aşırı ve kontrolsüz kullanılması sebebiyle ortaya çıkan bir bağımlılık türü olarak adlandırılıyor. Kişinin teknolojiyi kontrolsüz, ölçüsüz ve sınırsız kullanması çok ciddi zararlara sebep olabiliyor. Teknoloji bağımlılığı; madde bağımlılığı gibi ruha ve bedene zarar verebilecek bir hastalığa dönüşebiliyor.

 

Özellikle çocukların ekran başında geçirdikleri sürenin bağımlılığa dönüşmesi, aile ve sosyal hayatında sorunlar yaşamasına neden olabiliyor.

 

Uzman Klinik Psikolog Cumali Aydın İLKHA muhabirine konuyla ilgili değerlendirmelerde bulunarak ailelere önemli tavsiyelerde bulundu.

 

"Çocuklar teknolojiyi amacının dışında kullanmaya başladı"

 

Dijital bağımlılığın hem çocuklar hem de yetişkinler için günümüzün yadsınamaz bir gerçeği olduğunu dile getiren Aydın; "Dijital medya hayatımıza birtakım yenilikler getirdiği gibi birtakım problemler de getirdi. Bu problemden bir tanesi de bağımlılıktır. Özellikle çocuklarda teknoloji bağımlılığın yansımasının nasıl olduğunu maddelerle izah etmeye çalışacağım. Birincisi, çocuklar teknolojiyi amacının dışında kullanmaya başladı yani ödev yapmak için kullanıyorlar ama sonra başka mecralara gidiyor ve amacının dışında birtakım davranışları kendisine görmeye başlarız. Çocuktan tablet, telefon alındığı zaman yoğun öfke nöbetleri, huzursuzluk, yoğun bir gerginlik olmaya başlar ve çocuk o olmadığında sanki bir parçasını kaybetmiş gibi tepki vermeye başlar. Bunun dışında sosyal medyada ya da telefonda geçirdiği vakitte ciddi artışlar olur ve bu artışla birlikte okul başarısında düşüşler olur. Arkadaşlık ilişkilerinde problem yaşamaya başlar, yalan söyler. Çok fazla oturduğu için kilo almaya başlar. Aile ile aralarında çatışma olmaya başlar, çatışmalar sürer ama buna rağmen oynamaya devam eder. Bununla birlikte ders başarısında ciddi düşüşler görülür. Eğer bunlar artık olmaya başlıyorsa yani çocuğun günlük hayattaki işlevselliğin de bozukluklar olmaya başlamışsa ki bunlardan bir tanesi uyku problemidir, bu çocuklarda uyku problemi çok sık görülür. Bunlar olmaya başladığı andan itibaren artık bu çocukta bir bağımlılığın geliştiğini söyleyebiliriz." dedi.

 

"Sosyal beceriler ve dil becerileri dijital bağımlısı çocuklarda ciddi anlamda gelişim geriliği gösterir"

 

Dijital bağımlılığın çocuklarda beynin üzerinde oluşturduğu hasardan daha çok beynin gelişimini yavaşlattığını belirten Aydın, "Çocuklarda özelikle beyin gelişimi o dönemler için çok önemli bir noktadır. Çünkü yaşları ufak ve beyin gelişime çok açık bir durumdadır. Çocuk; telefonla, tabletle ya da sosyal medya ile o kadar çok vakit geçirir ki beyin gelişimini sağlayabilmesi için gerekli olan ortamdan uzak kalmaya başlar ve beyin gelişmeye başlar. Peki bunun akabinde ne olur? Bir; dikkat problemi çok sık görülür, odaklanamazlar, odaklandıkları şeyde tutunamaz ve hızlıca dağılırlar. Bunlarla birlikte ince motor, kaba motor becerileri gelişmez. Çünkü bu çocuklar çok fazla sosyal medyada vakit geçirdikleri için hareket etmezler. Normalde çocuklardan hareketli olmasını, koşmasını, oynamasını bekleriz ama çocuk çok fazla sosyal medyada vakit geçirdiği için bunu gerçekleştiremez. Daha az kalem tutar, daha az boya yapar, daha az çizim yapar, ince motor becerileri gelişmez. Çocuğun kaba ve ince motor gelişimlerinde ciddi problemler olur. Bunlarla birlikte çocuğun hafızası gelişmez. Hafızanın gelişebilmesi için bir şey öğrenmesi, akılda tutması, oyun oynaması gerekiyor; çocuk bunu yapmadığı için bu gelişim yavaşlar. Bu çocuklarda dil becerileri de zayıflar. Çünkü kelime öğrenemiyor öğrendiği kelimeyi konuşmuyor da sadece sosyal medyada ya da telefonda, tablette bir şeyler kaydırmak ve oynamakla meşgul. Kelimeleri, cümleleri kurabileceği ve kullanabileceği bir sosyal ortamda değil. Arkadaşlık ilişkileri de gelişmez, sosyal becerileri de gelişmez. Gelişse bile çok kısıtlı olur. Ne kadar yoğun vakit geçiriyorsa bilinsin ki o kadar beceri kaybı olur. Yani ne kadar artış, o kadar düşüş. Sosyal beceriler ve dil becerileri de bu çocuklarda ciddi anlamda gelişim geriliği gösterir ve akabinde çocuğun hem psikolojik hem sosyal hem de fiziksel açıdan birtakım sıkıntıları ortaya çıkmaya başlar." şeklinde konuştu.

 

"Odaklanma problemi ile nasıl baş edebilir?"

 

Sosyal medyayı ya da teknolojiyi yoğun kullanan çocuklarda görülen problemlerden birisinin de odaklanma problemi olduğunun altını çizen Aydın, "Odaklanma problemi ile nasıl baş edilebilir küçük bir örnekle anlatmak isterim. Havuz benzetmesiyle; havuzu doldurabilmek için öncelikle yapılması gereken şeylerden bir tanesi giderin kapatılmasıdır yani o suyun aşağıdan akmasına ve havuzun dolmasını engelleyen o unsurun ortadan kaldırılması gerekir. Çocuğun dikkat problemi; sosyal medya bağımlılığı ya da teknoloji bağımlılığına bağlı olarak gelişmiş ise ilk yapılması gereken şey bunu ortadan kaldırmaktır. Yani çocuğun doğru bir şekilde sosyal medyayı, telefonu ya da tableti, teknolojiyi doğru bir şekilde kullanabileceği bir noktaya getirmek, ona bir çerçeve sunmak ve bu minvalde kullanılması ve tekrardan günlük hayata, bizim bildiğimiz anlamda gerçek hayata döndürülüşü odak probleminin ortadan kaldırılmasında büyük bir etki sahibi olabilir." ifadelerini kullandı. (İLKHA)