Rıfat Direkçi / Yazar

" Şifasız hastalık yoktur; irade eksikliğinden başka... Sağlıklı yaşam için beslenme, beden hareketleri ve uyku üç ana kuraldır." (İbn-i Sînâ)

" Sevdikleriniz için tedbirlere uyunuz."

2020 yılında yeni bir küresel salgın dünyanın bütün ülkelerinde baş göstermiş. Adı " Covid-19" Pandemi salgını.

21.yüzyılda 2020 Mart'ta Dünyada hızla yayılan bir ölümcül salgın. Kronik hastalığı olan, 50 ila 80 yaş aralığında daha fazla öldürücü olmaktadır ama gençler yani 18 ve 30 yaş aralığında olanlar kurallara uymamakta. Gençlerde bu Kovid-19 salgınından zarar görmekte veya sevdiklerine bulaştıran taşıyıcılardır. Canımızdan bir parça olan çınarlarımızı yaşlılarımızı düşünelim tedbirlere uyalım. Dünyada ve ülkemizde birçok alanda zararları oldu. Ekonomiye, teknoloji de ve sağlıkta başta olmak üzere olumsuz zararlara sebep oldu. Avrupa ülkelerinde, ABD, Latin ülkeler ve Asya ülkelerinde çok fazla artarak ölümlere sebep olmakta. Dünya genelinde Covid-19 vaka sayısı 54.209.522 vakaya ulaştı, ölüm sayısı 1.315.680 kişi .(14 Kasım 2020 )

PEKİ HALA SİZLERE İNANDIRICI GELMİYOR MU?

Covid-19 görülen ülke ve bölgelerdeki verilere göre  (Worldometer internet sitesi) göre, dünya genelinde virüs nedeniyle 1 milyon 315 bin 680 kişi yaşamını yitirdi. Vaka sayısı ise 54 milyon 209 bin 522'e çıkarken, virüs saptanan 35 milyon 550 bin 153 kişi sağlığına kavuştu. Tedavileri devam eden hasta sayısı ise 13 milyon 457 bin 447 kişi. En fazla vaka ABD'de vardır.

14 Kasım 2020'de ABD'de Covid-19 salgınında yaşamını yitirenlerin sayısı son 24 saatte 976 artarak 243 bin 392’ye yükseldi. Covid-19 bulaşan kişi sayısı ise son 24 saatte 118 bin 821 artışla 10 milyon 177 bin 376'ya çıktı.

Virüs nedeniyle ölenlerin sayısının 976 artarak 243 bin 392’ye ulaştığı ülkede en çok vaka 1 milyon 12 bin 428 ile Teksas eyaletinde görülürken, ölü sayısında ise New York, 33 bin 801 can kaybıyla ilk sırada yer alıyor. Vaka ve ölü sayısında dünyada ilk sırada bulunan ABD'yi, 8 milyon 519 binden fazla vakayla Hindistan ve 5 milyon 653 bini aşkın vakayla Brezilya izliyor. Durum ciddi sayısal verilere ve istatistiklere bakıldığında.

2020 KASIM 'DA ÜLKELERDE  COVİD-19  DURUMU

13 Kasım 2020 Türkiye...

T.C. Sağlık Bakanlığı'nın verilerine göre Türkiye'de son 24 saat içerisinde korona virüs sebebiyle 93 kişi hayatını kaybetti, 3045 yeni enfekte hasta vaka tespit edildi. Buna göre Türkiye'de korona virüs sebebiyle ölüm vakaları sayısı 11 bin 326'ya yükseldi.

Ülkemizde 11 Kasım'da içişleri 81 ilde 65 yaş ve üzerindekilerin 10.00­-16.00 saatleri dışında sokağa çıkmamalarına dair kısıtlama getirildi. İşyerlerinin en geç saat 22.00’de bazı işletmeler 

Kapatılması yönünde karar alındı.

Evlere paket servis ve gel-al şeklindeki uygulamalar hariç olmak üzere lokanta, vs. gibi yerlere ek tedbirler alındı. #Sigarazararlı sigara içilmesi bazı alanlarda cadde, sokak ve halka açık yerlerde de yasaklandı.

-Kasım 2020 Yunanistan...

Komşuda son 24 saatte 865 vaka ile benzer bir artış yaşanıyor ve yeni vakaların #covid19gençler yüzde 70'ini genç nüfusu oluşturuyor.  00.30’dan 05.00 sokağa çıkma yasağı ilan edildi.

-2020 Kasım Belçika…

Önümüzdeki hafta yürürlüğe girebileceği söylenen sert önlemler Yansıra Son 24 saatte Covid-19 nedeniyle 30 kişinin hayatını kaybetmesiyle birlikte toplam ölü sayısı da 9 bin 905'e çıktı.

Ne var ki 11 milyon nüfuslu ülkede ölü sayısı 10 bini geçerek dünyada nüfusa orantılandığında en kötü durumdaki ülkelerden biri haline geldi. Ülkenin  tümünde bar ve restoranları bir aylığına kapatmış olan Belçika da geceleri de sokağa çıkma yasağı uygulanıyor.

-14 Kasım 2020 Fransa... Halk Sağlığı Kurumundan yapılan açıklamaya göre, ülkede 352 kişinin yaşamını yitirmesiyle Covid-19 kaynaklı can kaybı 33.186 'ye yükseldi.

Ülkede virüs bulaşan kişilerin sayısı son 24 saatte 22.572 artışla, 1.954.599 'e çıktı.

Covid-19 vakalarındaki hızlı artış nedeniyle Fransa genelinde sokağa çıkma kısıtlaması uygulanıyor.

Paris Emniyet Müdürlüğü, salgın nedeniyle kapalı olan restoranlar, marketler, bakkallar, barlar 6 Kasım'dan itibaren gece 22.00 ile sabah 06.00 saatleri arasında dışarıya yemek ve içecek servisi yapmasını yasakladı.

-14 Kasım 2020 Almanya...

Başbakan Angela Merkel, 2 Kasım Pazartesi’den itibaren bir ay süreyle ülke genelinde uygulanmaya başlayacağını duyurdu. Almanya hastalık kontrol ve önleme merkezi Robert Koch Enstitüsü tarafından açıklanan verilere göre ülkede son 24 saatte 14,964 yeni Covid-19 vakası tespit edildi.

Son 24 saatte 115 kişinin can verdiği salgında toplam can kaybı 12.619'e yükseldi.

Almanya'nın Covid-19 salgınında yönetim süreci yaklaşımı birçok çevrece başarılı bulunmakta.

-14 Kasım 2020 İtalya…

Covid-19 virüs vakaları, yeni ölümler 544 kişi, toplam ölümler, 44.683,yeni vaka 37.255 toplam vaka 1.144.552 ulaştı. İtalya Başbakanı Giuseppe Conte tarafından parlamento kararına göre ülkede risk seviyesine göre üç bölgeye ayrılacak. Bar vb. restoranlarda saat 18.00’den sonra yalnızca paket servisi yapmasına izin veriliyor. Bar ve restoranların saat 18.00’den sonra yalnızca paket servisi yapmasına izin veriliyor. Bazı bölgelerde 23.00 ya da 00.00-05.00 saatleri arasında sokağa çıkma yasakları uygulanıyor. Ülkede yoğun bakımları yetersiz. Ülkeye seyahatlere kısıtlama getirilmesi gündemde.

-14 Kasım 2020 Rusya…

Rusya'daki son durum toplam vaka 1.903.253,yeni ölüm sayısı 391, toplam ölüm sayısı, 32.834, yeni vaka, 1.425.529, ciddi vakalar 2.300. Salgının başlamasından bu yana ülkedeki en yüksek vaka sayısına 500 bin sınırında. 

Süper güçler ve Avrupa devletleri bile çok zor durumdalar. Salgın dünyayı Sarsmakta ve süratle ilerlemektedir.

Pandemi   salgını dünyada olduğu gibi Türkiye'de de sosyal, ekonomik, iktisadi, idari, dinî ve kültürel alanlarda olumsuz etkilere neden olan bir salgına dönüşmüştür.

KIŞ MEVSİMİNİN GELMESİ SALGININ ARTMA TEHLİKESİ DEMEKTİR

Tekrar dile getirmek isterim, kış mevsiminin gelmesiyle birlikte Covid-19 virüs salgını anormal bir artışa sebep olabilir.

Kış geçişlerinde insan vücudunun ani sıcaklığın düşmesi ile birlikte grip, nezle gibi hastalıklar artmakta bu da Covid-19 salgını daha fazla toplum sağlığına zarar vermesi kaçınılmazdır. #M+M+M Maske, Mesafe, Mücadele uyum irade ile birlikte salgını kontrol altına almak mümkündür. 3M kuralı

COVİD-19'UN TEDAVİSİ İÇİN AŞI ÇALIŞMALARI VE BELİRTİLERİ

Türk Profesör, Korona virüs aşısı çalışmalarında yüzde 90'ın üzerinde başarıya ulaştıklarını belirten BioNTech şirketinin Türk CEO'su Prof. Dr. Uğur Şahin, aşının Covid-19 salgınını bitireceğinden "Emin" olduğunu dile getirdi.

ABD merkezli ilaç firması Pfizer ile Alman BioNTech, geliştirdikleri aşı denemelerinin 3. fazı başarıyla geçtiğini belirterek yüzde 94'e yakın bir oranda başarılı olduğunu duyurdu. Prof. Dr. Uğur Şahin

Covid-19 aşısını geliştiren BioNTech'in CEO'su artık aşının bu virüsü yeneceğini biliyoruz, sözleri ile dile getirdi.

Bağışıklık sistemi üzerinden ihtisas yapan Prof. Dr. Uğur Şahin ve eşi Doktor Özlem Türeci, Covıd-19,un farklı kişileri farklı şekillerde etkilemektedir. Enfekte kişilerin çoğu, hafif veya orta düzeyde semptomlar geliştirmekte, hastaneye kaldırılmadan iyileşmektedir.

En yaygın semptomlar:

Ateş, kuru öksürük yorgunluk,

Daha seyrek görülen semptomlar ise:

Ağrı ve sızı boğaz ağrısı ishal konjunktivit baş ağrısı (gözün iltihaplanmasıdır.)

Tat alma veya koku duyusu kaybı, ciltte döküntü ya da el veya ayak parmaklarında renk değişimi hallerde görülmekte. Tütün ürünü kullananların akciğerlerinin savunma mekanizmasının bozulması, mukus artışı gibi sebepler akciğer ve üst solunum yolu enfeksiyonlarına yakalanma riskini artırıyor. Bu durum nedeniyle sigara içen kişilerin, sigara içmeyenlere kıyasla Covid-19'a yakalanma riskinin de daha yüksek olduğu belirtiliyor. Başka bir çalışma ise Covid-19'lu hastalardan sigara öyküsü olanların pnömoni (zatürre) gelişme ihtimalinin sigara içmeyenlere göre 14 kat daha fazla olduğuna işaret ediliyor.

Sigaranın ekonomik boyutu da en az sağlık kadar önemli bir yer teşkil ediyor. 2019 yılında Türkiye'de 119,75 milyar adet sigara satışı gerçekleştirilirken tiryakilerin cebinden yaklaşık 78 milyar ₺ çıktı yani kül oldu. Buda ekonomi kaybı.

" Şifasız hastalık yoktur; irade eksikliğinden başka ."