Rıfat Direkçi / Yazar

Unutmayalım 6 Şubat’ı.

Daha önce yaşanmamış olan şiddetli bu deprem iki ülkeyi etkileyen asrın felaketi oldu. Bu depremde en fazla zararı ise ülkemizde yıkıma sebep oldu. Soğuk bir Şubat günü tatil ve kar sevincini gündüzden yaşayan melek çocuklar mutlu bir uykuyla uydular çünkü yarın okul var erken kalkacaklardı.

Ama! öğretmen, öğrenci, servisçi, fırıncı, kantinci, esnaf, güvenlik görevlisi, askeri, doktoru, sağlıkçı ve ismi yazamadıklarımız o gün erken kalkacak haftanın ilk günü için hazırlık yapacaktı. O sabah güneş doğmadı hava aydınlandı ama her yer kapkara!

KKTC ‘den gelen genç sporcular yıkılan çürük bina otelin altında can verdi. Ne acı yaşandı dokuz saat arayla sabah 04:17’de 7.8 ve aynı gün saat 13:24 ‘de 7.5 şiddetinde deprem meydana geldi şiddeti ve etkisi o kadar çoktu ki 480 km uzaklıktaki Elbistan merkezli depremi Midyat ‘da çok net hissedildi.

İkinci yakıcı deprem ise Kahramanmaraş'ta saat 13.24 sularında Pazarcık’ta 7.5 şiddetinde meydana geldi.7.8 ve 7.5 büyüklüğündeki deprem 11 kentte ağır yıkıma sebep oldu.

Hava karlı ve çok soğuk, duvarlar daha da soğuktu.

Her geçen saatler artçı depremler ve felaketin dehşetli görüntüleri ortaya çıkıyor. Gözlerin önünde canlı yayınlarda ve güvenlik kamera görüntülerinden koca binalar siteler bir kaç saniye içinde yerle bir oldu. Artık onuncu katlar ondörtüncü katlar zemin katta dönüştü. Bu felaket unutulmaz!

ASRIN FELAKETİ 6 ŞUBAT 2023

Elbistan ve Pazarcık merkezli deprem

2023 Kahramanmaraş’ta depremi yaşandı.

Türkiye ile Suriye’yi etkilemiş olan depremdir.

6 Şubat 2023'te yaşanan deprem dehşeti dokuz saat arayla meydana gelen, merkez üsleri sırasıyla Kahramanmaraş'ın Pazarcık ve Elbistan ilçeleri olan, 7,8 ve 7,5 büyüklüklerindeki iki deprem. Depremin Mercalli şiddet ölçeğine göre sarsıntıların şiddeti, ölçeğin en yüksek değeri olan olarak saptandı. Depremler sonucunda Türkiye'de resmî rakamlara göre en az 53 bin 537, Suriye'de ise en az 8 bin 476 kişi hayatını kaybetti ve toplam 122 binden fazla kişi ise yaralandı. Depremlerin ardından büyüklüğü 6,7 kadar varan 45 binden fazla artçı sarsıntı gerçekleştiği söylenmiştir.

Bu deprem de Pazarcık merkezli ilk deprem, Türkiye ve Suriye'nin yanı sıra Lübnan, Kıbrıs, Irak, Ürdün, İran ve Mısır'ın da yer aldığı geniş bir coğrafyada hissedildi. İki büyük deprem, yaklaşık 350.000 km2 (140.000 mil kare) alanda, Almanya'nın toplam yüz ölçümü kadar bir bölgede hasara yol açtı ve 14 milyon kişiyi etkiledi. Türkiye'de birçok tarihî yapı da dahil 35 binden fazla bina yıkıldı ve 300 bine yakın bina ağır hasar aldı. Afet sonrası 2 milyondan fazla kişi barınma sorunu yaşarken en az 5 milyon kişi farklı bölgelere göç etti. Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO), depremler sonucu Türkiye'de 658 bin, Suriye'de ise 170 bin çalışanın geçim olanaklarını kaybettiğini duyurdu.[Alıntı ]

2023 Meclis Deprem Araştırma Komisyonu'nun raporuna göre depremlerin toplam maliyeti Türkiye'de 148.8 milyar $ oldu. Türkiye'nin 2023 gayrisafi yurt içi hasılasının %9'una denk gelen maddi zarar, 1999 Marmara Depremi’nin yol açtığı maddi kaybın yaklaşık 6 katından fazla oldu raporlandı.

Kuzey Anadolu’da 1668 ‘den…

Pazarcık'ta meydana gelen ilk deprem, 1668 yılında Kuzey Anadolu da meydana gelen depreminden sonra Anadolu topraklarında gerçekleşen en büyük ikinci deprem ve Türkiye Cumhuriyeti tarihinde kaydedilen en büyük deprem olarak kayıtlara geçti. Elbistan merkezli ikinci deprem ise Türkiye'de meydana gelen depremler arasında en büyük üçüncü deprem oldu. Deprem bölgesinde 400 km yüzey kırığı oluşurken, bölge 3 ila 9 metre batıya kaydı. Depremler, 1939 Erzincan depremini geride bırakarak Türkiye'de, 1822 Halep depremini geride bırakarak Suriye'de en ölümcül sarsıntılar olarak kaydedildi. Aynı zamanda, 300 binden fazla insanın öldüğü 2010 Haiti depreminden bu yana dünya çapındaki en ölümcül depremdir.

Hatay Cumhuriyet Başsavcısı, 6 Şubat depremlerinde can kaybı yaşanan 1759 binadan 975'inin ruhsatsız olduğunu açıkladı .[Alıntı]

Depremin birinci yılında:

İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya Ankara'da AFAD Afet ve Acil Durum Yönetim Merkezi'nde 6 Şubat depremlerinin bilançosu ve ardından yapılan çalışmalara ilişkin açıklamada şöyle kamuoyuna açıkladı depremin yıl dönümünde ;53 bin 537 canımızı yitirdik

Depremlerden 14 milyon kişinin doğrudan etkilendiğini söyleyen Yerlikaya, "Ağır yıkımlara neden olan bu depremlerde 53 bin 537 canımızı yitirdik, 107 bin 213 vatandaşımız da yaralandı" dedi. #Unutulmazfelaket

“ Deprem reeli varlığı aklımızdan çıkarmayalım.”

Evet yasımızı tutuk. Depremin yıl dönümünü andık, vefat eden tüm vatandaşlarımıza dua ettik, geride kalanlara başsağlığı ve sabırlar diledik, ama bu yeterli değil daha hızlı çözüm üretilmesi gerekiyor. Yaşanan asrın depremin yaralarını devlet millet olarak sarmaya başladık. Deprem de evleri yıkılan vatandaşlarımıza yapımı biten konutlar kura ile dağıtılmaya başlandı.

Yeni konutların yapımı hızla devam ettiğini göre biliyoruz. Her şeyden önce barınma ve yaşama yeniden başlanması sağlanmalı, deprem sebepli travma, korku, kaygı, psikolojik sorunları çözümü bekliyor.

Birde somut olmayan bir gerçek var! Psikolojik ve sosyolojik Tramva, depresyon, kaygı, panik bozukluğu, deprem şiddetinin beyinde bıraktığı sarsıntı kurgusu. Deprem sarsıntıları o kadar çok sık yüksek artçılar olması beyin sarsıntı insanlarda hasar bırakmıştır. Farklı sebeplerden dolayı yaşanan veya oturdu yerde zemin sarsıntısını algılıyor, deprem hissine kapılıyor. İki arkadaş bir kafede oturuyor ordan bir ağır tonajlı bir aracın meydana gelen titreşim bile hissettiğini görüyoruz.

Bunun sağlık bakanlığı, Aile sosyal bakanlığı ve AFAD ile birlikte travmadan vatandaşlarımıza çözüm üretmeye destek verilmesi sağlanmalıdır. Aile hekimleri, poliklinikler de ek birimler açılmalı vatandaşların her yaş grubuna uyumlu birimler oluşturulmalıdır. Belediye seçimleri programlarında siyasi partilerin ve bağımsız adayların daha dayanıklılık ve dirençli yapılar yapılması için gerekli çalışmalar yapılmalıdır. Mevcut riskli yapıların tedbirleri alınarak daha güvenli yapılarda ikamet etmeleri sağlanmalıdır.

Gizlemeden, hasır altı etmeden, çarpıtmadan, ertelemeden en kısa zamanda doğru adımlar ve tedbirler alınmalıdır.

Yeni depremin vakti zamanı belli değildir ama tedbir için yeteri kadar zamanımız vardır.

 Ülkemiz deprem bölgesinde ve 1. 2….derece dışında 3.4. deprem bölgelerinde çok riskli yapılar vardır.

 “ Deprem can almadı kötü yapılar can aldı.”

Bu seçim seçmenin ve adayların öncülüğü ilk olarak deprem reeline yönelik projeler olmalı, bu projeler yapıcı ve gerçekçi projeler olmalıdır.

Köylerimizi, belde, ilçe, il ve Büyükşehirleri deprem reeline uygun bir sağlamlaştırma yapılmalı, AFAD daha fazla donanıma sahip olmalıdır. Depremde birçok gönüllü ve fedakâr milletimiz arama kurtarma çalışmalarına bizatihi katıldı destek oldu maddi manevi olarak destek oldu. Geçte olsa maden ocakları emekçileri, inşaat emekçileri asla unutulmaz.

Bu unutulmaz Felaket 6 Şubat depreminin yıl dönümünde başta vefat eden bütün canlarımızı vatandaşlarımızı rahmetle anıyor, geride kalan yakınlarına ve milletimizin başsağlığı diliyorum.

Rabbim ülkemize bir daha deprem ve benzeri afetlerinin bir daha yaşanmamasını yüce Rabbimizden niyaz ediyoruz.     

Yazar Rıfat Direkçi