Madde bağımlılığı olan kişilere dikkat

ERZURUM (İHA) Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğunun (DEHB) çocuklara özgü bir rahatsızlık olmadığını belirten Yrd.Doç.Dr. Onur Okan Demirci, dikkat eksikliği olan kişilerde madde bağımlılığının daha sık görüldüğünü söyledi.

Yrd.Doç.Dr. Onur Okan Demirci, "Yapılan çalışmalara göre, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunun yüzde 40'ı erişkinlikte de devam etmekte ve beraberinde sorunlara da yol açmaktadır. Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunu tedavi etmekte önemli bir zorluk da eşlik eden diğer durumları belirlemektir. Çünkü erişkinlikte, özellikle tedavisiz kalanlarda; depresyon, anksiyete bozuklukları ve madde kullanımına sık rastlanıyor. Üstelik madde kullanımı işin içine girince tedavi daha karmaşık hale geliyor" dedi.

Çocukluk çağındaki hiperaktivite bozukluğunun önemsenmesi gerektiğini ifade eden Yrd.Doç.Dr. Demirci, "Çocukluk çağında Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB)'nu tedavi etmek, gelecekte madde kullanımı riskini azaltmaktadır. Tedavisiz kaldığında ise; dikkat eksikliği, hiperaktivite ve dürtüsellik gibi özellikler erişkin dönemde çeşitli sorunlara yol açabilir. Tedavi edilmemiş kişilerde, içsel gerilimi azaltmak için yapılan davranışlar kendine zarar verici bir hal alabilmektedir. Kokainin DEHB tedavisinde kullanılan stimülan ilaçlara benzer bir yapısı vardır. Her ikisi de beynin kimyasında benzer bir değişiklik oluşturur. Özellikle de "ödül merkezi" olarak bilinen "nucleus accumbens"'te DEHB olan madde bağımlılarının kokaini tercih ettikleri gözlenmektedir. Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu olan erişkinlerin madde kullanma riski, DEHB olmayanlara göre yüzde 300 daha fazla saptanmıştır. Ve madde kullanan tüm bireylerin yaklaşık dörtte birinde de altta yatan sebep; dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğudur" diye konuştu.

"Dikkat eksikliği olan kişiler kokain kullanımına yöneliyorlar"

Madde kullanan kişilerin tercih ettikleri maddelerin genellikle tesadüf olmadığını kaydeden Yrd.Doç.Dr. Demirci, "Kişiler bazen başka şekilde üstesinden gelemediği içsel sıkıntılarıyla baş etmek için madde kullanılırlar ve kendi sıkıntılarına en iyi gelen maddeleri tercih ederler. Nitekim DEHB olan bireylerdeki kokain bağımlılığı sıklığı da buna işaret etmektedir. Bu bireylerde kokain; dikkati artırır, öz güveni yükseltir ve odaklanma becerisine iyi gelir. Başlangıçta performansı artırmak için kullanılan kokain, beyin kimyasına güçlü etkisi nedeniyle hızla bağımlılığa dönüşür. Kişi madde kullanmayı durduramaz hale gelir. Kullanılmayan zamanlarda yoksunluk belirtileri ve şiddetli madde isteği ortaya çıkar. Zamanın çoğu maddeyi temin etmekle ilgili düşünceler ve davranışlarla geçer. İş, aile, okul, arkadaş çevresi gibi tüm yaşam alanları etkilenir ve madde kullanmak yaşamın merkezi haline gelir. DEHB nedeniyle günlük yaşamda zorlanan zihin artık "bağımlı" bir zihin olur ve günlük yaşamı sürdürmek gitgide zorlaşır" açıklamalarında bulundu.

Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu için kullanılan ilaçların çocukluk ve ergenlik döneminde daha etkili olduğunu vurgulayan Dr. Demirci, "Erken tedavi ileride ortaya çıkacak madde bağımlılığını önleyebilir. Bağımlılık günümüzde tedavi edilebilir bir hastalıktır, ancak herkese uygun standart bir yöntem yoktur. Kişilerin neden ve nasıl madde kullandığını saptamak önemlidir. Kokain bağımlılığının etkili tedavi edilebilmesi için altta yatan dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu ihtimali her zaman akılda tutulmalıdır" şeklinde konuştu.